7 december 2022

6 minuten lezen

Financieel Beheer

Leren veilig beleggen op basis van goede financiële kennis
FWU Expert Corner Logo

FWU - Expert Corner - FWU AG

  • Waaruit bestaat een financiële educatie?

  • Waarom is die belangrijk?

  • Hoe krijgt u een goede financiële kennis? 

  • De situatie in België. Oktober, de maand van de financiële educatie

  • 5 adviezen om in alle sereniteit te beginnen met beleggen

  • De regels voor veilig beleggen

  • Leren beleggen: te vermijden fouten

In de voorbije jaren werd het concept financiële educatie wereldwijd bekend, ook al heerst er nog enige verwarring wanneer we het over een dergelijk delicaat en belangrijk onderwerp hebben, zoals we verder zullen zien. 

Om alle twijfel weg te nemen en uit te leggen waaruit financiële educatie bestaat, nemen we de definitie van de OESO van enkele jaren geleden.

Wat is financiële educatie en waar bestaat ze uit?

De aanbevelingen van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling uit 2005 zijn de volgende: 

"Financiële educatie is een proces waardoor consumenten/beleggers hun kennis van producten en financiële basisbegrippen verbeteren en via informatie, educatie of advies de nodige vaardigheden en het nodige vertrouwen opdoen om zich meer bewust te worden van risico's en opportuniteiten om weloverwogen keuzes te maken, om te weten waar financiële hulp kan worden gevonden en om andere doeltreffende initiatieven te nemen die hun financiële welzijn verbeteren." 

Op basis van deze OESO-definitie kunnen we zeggen dat financiële educatie ervoor zorgt dat men zich bewust wordt van het beheer van de eigen financiële middelen. 

Dit doel kan worden bereikt met een financiële cultuur waarmee enerzijds het geld doeltreffend kan worden beheerd en anderzijds voor de goede omstandigheden kan worden gezorgd om met kennis van zaken beslissingen te nemen.

pexels-timur-weber-8560299
Waarom is financiële educatie belangrijk?

Welke vaardigheden verkrijgen we dankzij een financiële educatie? Het betreft de geschikte kennis en vaardigheden om in de beleggingswereld verantwoord te handelen. Deze kennis is nodig om spaargeld te doen groeien, te beleggen doen zonder fouten te maken, een financieel plan op te stellen, om te kunnen gaan met een nood- of crisissituatie, of meer in het algemeen zijn geld te beheren. 

Een gepaste educatie, te beginnen met een  educatie voor beginnelingen, is essentieel, want die levert allereerst de vereiste geletterdheid om bepaalde financiële begrippen te begrijpen, zoals inflatie, diversificatie, rente en kapitalisatie, om er maar enkele te noemen.

Hoe verkrijgt u een goede financiële kennis?

Met een goede financiële kennis kunt u onder andere weloverwogen keuzes maken op basis van de eigen doelstellingen, na verloop van tijd betere resultaten halen en ook omgaan met eventuele onverwachte zaken, met name de crisissen die zich de laatste jaren elkaar hebben opeengevolgd. 

Wie over een goede financiële kennis beschikt, kan in deze context met kennis van zaken beslissingen nemen en loopt minder risico om in de vallen en valkuilen te trappen die jammer genoeg talrijk aanwezig zijn.  

Een goede financiële cultuur is een onweerlegbaar voordeel voor de particulier, want die kan zijn levenskwaliteit verbeteren, maar ook aanzienlijke sociale gevolgen met zich mee kan brengen door bij te dragen aan de verbetering van het economische welzijn van het hele land.

De situatie in België: oktober, de maand van de financiële educatie

Het is precies door het belang van de financiële educatie die we tot dusver hebben besproken, dat we onze inspanningen voor de strijd tegen de ongeletterdheid in vele regio's op de planeet absoluut dringend moeten verhogen. 

Voor wie zich afvraagt hoe het in België met financiële educatie zit, is het antwoord jammer genoeg wat zorgwekkend. 

We kunnen immers via uitgevoerde onderzoeken het niveau van de financiële cultuur van ons land meten. 

De achteruitgang van de financiële cultuur van de Belgen blijkt ook uit een analyse van begin 2020 over dit onderwerp.

Om de financiële cultuur in België te verbeteren, wordt de maand oktober sinds 2018 de maand van de financiële educatie genoemd, een initiatief aangemoedigd door het Comité voor de programmering en coördinatie van activiteiten rond financiële educatie.

pexels-nataliya-vaitkevich-7172985
5 adviezen om in alle sereniteit te beginnen met beleggen

Het is het Comité Edufin dat deze vijf heel eenvoudige adviezen geeft die u moet onthouden wanneer u leert beleggen en waarmee u de financiële wereld geheel zelfstandig tegemoet kunt treden.

Een goede instelling is tijd en aandacht besteden aan de eigen financiën om de financiële situatie onder controle te houden

Dit levert een dubbel voordeel op: u hebt meer sereniteit en u vermijdt problemen die zich plots voordoen.

Wie met kennis van zaken wil beleggen, moet absoluut over de juiste informatie beschikken. Het is ook belangrijk dat u de juiste bronnen kiest, of toch de meest betrouwbare, om veilige informatie in handen te krijgen.

Beleggers hebben toegang tot een hele reeks financiële instrumenten: het is dus heel gezond om de verschillende producten te vergelijken. 

Alleen op die manier leert u de kenmerken van elk instrument door en door kennen en kunt u op basis daarvan de beste keuzes maken die het best bij uw vereisten passen.

De handtekening op de inschrijving op een financieel product is van cruciaal belang. 

We raden dan ook aan om alleen te tekenen als u alle informatie over het aan te kopen product goed begrepen hebt.

Een belangrijke regel in de financiële wereld is dat risico en rendement nauw samenhangen.

Als voor eenzelfde belegging de verwachte winst stijgt, dan stijgt het risico naar verhouding.

De regels voor veilig beleggen

Beleggen is niet eenvoudig: zoals eerder vermeld, is er vooral een zekere financiële cultuur nodig. 

De vijf hierboven vermelde adviezen van het Comité Edufin volstaan echter niet; ze zijn wel nuttig, maar vormen slechts een kleine stap op de lange, kronkelende weg.

U moet ook de regels volgen waarmee u dankzij de financiële educatie veilig kunt beleggen

Financiële planning

De financiële planning is een eerste essentieel onderdeel voor een goede belegging: ze bestaat uit het bepalen van de behoeften en te bereiken doelstellingen

Mensen beleggen om te voldoen aan een heel specifieke behoefte:  het spaargeld behouden, een heel specifiek project uitvoeren zoals de aankoop van vastgoed, het pensioen verhogen of de activiteiten van de kinderen financieren, of het nu gaat om studies dan wel een professioneel project. 

De belegging wordt altijd gedaan met het oog op de toekomst. Precies om deze reden kan er niet vroeg genoeg mee begonnen worden, want beleggen op vroege leeftijd biedt een aanzienlijk voordeel op het vlak van verwachten resultaten en gemoedsrust.

Diversificatie

Het diversifiëren van de beleggingen is een van de gulden regels voor veilig beleggen.

Samengevat is het de bedoeling om niet te beleggen in slechts één enkel financieel instrument of product, maar daarentegen proberen een portefeuille samen te stellen met verschillende activaklassen. 

Wie deze strategie volgt, kan het beleggingsrisico verminderen van wat anders eerder een 'gok' zou zijn.

Beoordeling van de risicobereidheid

Het is algemeen geweten dat elke investering onvermijdelijk het nemen van een risico inhoudt dat varieert afhankelijk van het betreffende product of instrument.

Wie belegt, moet naast het al vermelde opstellen van een financieel plan ook zijn eigen risicobereidheid bepalen. 

Concreet gesproken moet u overwegen of u het risico kunt dragen, vanuit de analyse van de factoren die de risicobereidheid of -aversie kunnen beïnvloeden. 

Om maar enkele voorbeelden te geven... het gaat bijvoorbeeld om de leeftijd van de belegger, zijn financiële middelen en zijn spaarvermogen.

Definitie van de tijdshorizon

Bij beleggingen is er nog een andere ontzettend belangrijke factor, die ook gekoppeld is aan het begrip risico. 

Het gaat om de tijdshorizon, ofwel het tijdsinterval waarin we het zonder een beleggingsactief kunnen stellen. 

De definitie van de tijdshorizon speelt een cruciale rol, want het zorgt ervoor dat we de beste keuzes kunnen maken op het vlak van risico's nemen.

Wie gedurende een korte periode kan beleggen, moet voorzichtiger zijn en minder risicovolle instrumenten kiezen. Maar als de periode langer is, mogen de risico's hoger zijn om een beter rendement te verkrijgen.

Begeleiding van een financiële adviseur

Het begrip risico komt in talrijke aspecten van een belegging terug. 

Wie veilig wil beleggen, doet er goed aan zich te laten begeleiden, door hulp te vragen aan een financiële adviseur waarmee beleggers het risiconiveau kunnen kennen en op basis hiervan de beste keuzes kunnen maken om met kennis van zaken en in functie van de behoeften te beleggen. 

Leren beleggen: te vermijden fouten

Nu we deze regels om veilig te beleggen dankzij financiële educatie hebben benadrukt, moeten we het kort hebben over de belangrijkste te vermijden fouten.

Beleggen zonder een goede financiële educatie

Het kan banaal klinken, maar de eerste absoluut te vermijden fout is beleggen zonder financiële basiskennis waarmee u grondig de regels kunt bekijken en volgen die we hierboven hebben vermeld. 

Wie belegt zonder een gepaste voorbereiding loopt een kans op onaangename verrassingen: het is beter zich voor te bereiden en over de nodige tools te beschikken om hoofdpijn te vermijden.

Onrealistische verwachtingen hebben

Het is uiterst belangrijk om beleggingsdoelstellingen te bepalen en het is des te belangrijker om onrealistische verwachtingen te vermijden. 

Veel mensen maken de fout dat ze op korter termijn hoge winsten willen halen. Ze lopen daarbij risico's die hen ook duur te staan kunnen komen.

Zich laten leiden door zijn emoties

Emotionaliteit is een van de grootste vijanden tijdens het beleggen omdat ze ons vaak fouten doet maken.   

Geconfronteerd met een min of meer aanzienlijke winst of verlies kunnen emoties slechte raadgevers zijn en ons aandelen doen kopen of verkopen op een volstrekt verkeerd moment.

Zijn eigen bekwaamheden overschatten

Net zoals zich laten leiden door zijn emoties een fout is, is het al even gevaarlijk om te veel zelfvertrouwen te hebben.

Wie bij het beleggen te zelfzeker is of ervan overtuigd is volledige controle over de situatie te hebben, kan geen weloverwogen keuzes maken en stelt zichzelf bloot aan onnodige risico's.

Geen rekening houden met de inflatie

Een fout die u zeker moet vermijden is in uw beleggingen geen rekening houden met de inflatie. 

Een ongunstige inflatoire dynamiek kan voor een gegeven portefeuille min of meer aanzienlijke gevolgen hebben. Daarom moet u er zorgvuldig aandacht aan besteden om onaangename verrassingen in het rendement van uw belegging te vermijden.

Samenvatting:

Om veilig te beleggen: 

  • is een goede financiële educatie aangeraden

  • is het belangrijk om de regels te volgen 

  • is het nuttig om de te vermijden fouten te kennen

Goed om te weten

Een goede financiële educatie verbetert ongetwijfeld de levenskwaliteit van een particulier, maar ook het economische welzijn van een hele gemeenschap.