31 juli 2023

5 minuten lezen

Fintech en innovatie

Elektronische handtekening: wat is het en wat verandert er voor verzekeringen
FWU Expert Corner Logo

FWU - Expert Corner - FWU AG

  • Wat is de elektronische handtekening

  • Soorten elektronische handtekeningen

  • Digitale handtekening en verzekeringspolis

De digitale revolutie die meer dan twintig jaar geleden begonnen is, heeft onder andere geleid tot de komst van de elektronische handtekening.

De invoering van de digitale handtekening in Italië dateert van bijna 30 jaar geleden, want we moeten al terug tot het Presidentieel Besluit van 10 november 1997.

Het was daarna wachten tot het jaar 2000 om de toepassing ervan te zien in de EU-richtlijn 1999/93/EG waarmee op vlak van de elektronische handtekening in de EU-lidstaten een gemeenschappelijk beleid werd ingevoerd.

Dit laatste wordt geregeld door de eIDAS-verordening van 2014, die de regels beslaat inzake de elektronische identificatie en de vertrouwensdiensten voor elektronische transacties in de interne markt.

Wat is de elektronische handtekening

Laten we vertrekken van wat er precies in de eIDAS-verordening staat, zoals de definitie van de elektronische handtekening: “het geheel aan gegevens in elektronische vorm die gehecht zijn aan of logisch verbonden zijn aan andere gegevens in elektronische vorm en die gebruikt worden als identificatiemethode via de computer”.

Met andere woorden, de elektronische handtekening kan beschouwd worden als het equivalent van de handtekening die aangebracht wordt op een papieren document, met dat verschil dat de elektronische handtekening gebruikt wordt in een computerbestand.

De voordelen van de elektronische handtekening

De elektronische handtekening biedt talrijke voordelen, zowel voor bedrijven als voor professionelen, maar ook voor particulieren.

Ten eerste wijzen we op de positieve impact van het voordelige karakter en de bespaarde kosten, niet enkel wat betreft de tijd die nodig is voor het verzamelen en klasseren van documenten, maar ook wat betreft de kosten voor papieren en het afdrukken van documenten, wat ook nog eens milieuvriendelijk is.

De elektronische handtekening is veelzijdig aangezien die beantwoordt aan verschillende noden en aangebracht kan worden op verschillende soorten documenten.

Een ander belangrijk kenmerk is de snelheid. Het ondertekeningsproces kan veel sneller verlopen, ook vanop afstand, wat een positieve invloed heeft op de klanttevredenheid.

Onder de voordelen van de elektronische handtekening vinden we ook de betrouwbaarheid omdat deze rechtskracht heeft (maar niet in alle gevallen), rechtsgeldig is en internationaal erkend wordt.

Elektronische handtekening: waar dient ze voor en hoe te gebruiken

De elektronische handtekening is doorgaans een digitaal instrument waarmee een document, overeenkomst of contract ondertekend kan worden op basis van steeds toenemende veiligheidsniveaus.

Dat gaat van de eenvoudige elektronische handtekening zoals een e-mailbericht of de handtekening voor een pakket dat per koerier bezorgd wordt, tot toepassingsgebieden die veel ruimer en complexer zijn en vragen om meer dwingende voorwaarden, zoals het waarborgen van de integriteit en de authenticiteit van het ondertekende document.

Het gebruik van de elektronische handtekening kan heel divers toegepast worden
: voor het openen van een zichtrekening of het ondertekenen van een verzekeringscontract om daarna nog hogere niveaus te bestrijken waarbij het gaat om de handtekening van openbare akten of overeenkomsten m.b.t. vastgoed.

Soorten elektronische handtekeningen

Zoals kort hiervoor aangehaald werd, zijn er verschillende soorten elektronische handtekeningen die van elkaar verschillen op vlak van rechtskracht en dus op vlak van betrouwbaarheid en de mate van garantie die geboden wordt.

We kunnen vier verschillende soorten elektronische handtekeningen onderscheiden, die we kort zullen toelichten: 

  1. Gewone elektronica handtekening (SES)

  2. Geavanceerde elektronische handtekening (AES)

  3. Gekwalificeerde elektronische handtekening (QES)

  4. Digitale handtekening

1. Gewone elektronische handtekening

De gewone elektronische handtekening is - zoals de term zelf zegt - de basisversie en wordt doorgaans gebruikt in het dagelijks leven, maar met een beperkte wettelijke geldigheid.

De bewijswaarde van deze handtekening kan immers enkel door een rechter bepaald worden en de eIDAS-verordening vraagt feitelijk aan de eurolanden om de rechtskracht van de gewone elektronische handtekening vast te leggen op basis van de nationale wetgeving.

Deze soort elektronische handtekening kan in bedrijven intern gebruikt worden voor documenten die goedkeuring vereisen maar ook voor prijsoffertes of vervoersdocumenten.

De gewone elektronische handtekening wordt in een professionele context doorgaans niet gebruikt, omdat de authenticatie van de ondertekenaar noch de integriteit van het document gewaarborgd wordt

2. Geavanceerde elektronische handtekening

Tegenover de eenvoudige elektronische handtekening staat de geavanceerde elektronische handtekening al een trapje hoger aangezien deze meer garanties biedt.

De hogere betrouwbaarheid van de geavanceerde elektronische handtekening heeft te maken met het feit dat de ondertekenaar op een ondubbelzinnige wijze geïdentificeerd kan worden terwijl tegelijkertijd de integriteit van de handtekening gegarandeerd wordt.

Met de geavanceerde elektronische handtekening wordt immers ook gegarandeerd dat het document niet gewijzigd kan worden. Hierdoor is elke aangebrachte wijziging altijd zichtbaar. Daarom is deze handtekening 100% rechtsgeldig. Met de geavanceerde elektronische handtekening kunnen er dus voor de gebruiker belangrijke risico's voor de gegevensveiligheid voorkomen worden.

Hoe de geavanceerde elektronische handtekening plaatsen?De ondertekening kan op twee manieren gebeuren, door ofwel de grafische AES ofwel de AES vanop afstand.

Bij de grafische handtekening wordt voor zo'n geavanceerde elektronische handtekening bijvoorbeeld gebruik gemaakt van een elektronisch toestel zoals een tablet, die de bewegingen van de pen herkent en onthoudt.

De remote geavanceerde elektronische handtekening wordt vanop afstand geplaatst door een eigen toestel te gebruiken en daarbij een OTP-code in te geven die per sms gestuurd wordt naar het telefoonnummer van de ondertekenaar.

Nu we gezien hebben hoe elektronisch ondertekenen werkt, werpen we kort een blik op de manier waarop de geavanceerde elektronische handtekening verkregen kan worden.

Deze wordt afgeleverd door operatoren die de eIDAS-verordening naleven, met name erkende leveranciers van vertrouwensdiensten, openbare diensten of particulieren die geavanceerde attesten afleveren.

De geavanceerde elektronische handtekening kan gebruikt worden om een bankrekening te openen, voor een verzekeringscontract of een overeenkomst voor roerende goederen, om maar enkele voorbeelden te noemen.

3. Gekwalificeerde elektronische handtekening

De gekwalificeerde elektronische handtekening onderscheidt zich van de andere door diens erg hoge veiligheidsnormen.

Deze soort handtekening heeft dezelfde waarde als een manuele handtekening en gaat gepaard met een “gekwalificeerd certificaat”, een document dat uitgegeven wordt een Qualified Trust Service Provider die de identiteit van de ondertekenaar valideert.

De gekwalificeerde elektronische handtekening moet gegenereerd worden door een veilig toestel waarover de ondertekenaar de exclusieve controle kan behouden.

De geavanceerde en gekwalificeerde elektronische handtekening hebben bewijswaarde, maar in het geval van de tweede ligt de bewijslast bij wie de geldigheid van de handtekening betwist.

4. Digitale handtekening

De digitale handtekening is een bijzondere soort gekwalificeerde elektronische handtekening en is enkel van toepassing in Italië.

Deze soort handtekening waarborgt de verwijzing naar slechts één persoon en naar het document waarmee het verband houdt.

De digitale handtekening is gebaseerd op een systeem van asymmetrische sleutelparen, één openbare en één private sleutel, die met elkaar verbonden zijn.

Het verschil tussen de digitale handtekening en de elektronische handtekening betreft in eerste instantie de bewijswaarde ervan en in de tweede plaats ook het type gebruikte technologie.

Digitale handtekening en verzekeringen

De elektronische handtekening vindt ook meer en meer ingang in de verzekeringssector die steeds meer richting digitalisering opschuift.

Sinds 2015 hebben de verzekeringsmaatschappijen en de makelaars, conform de Ivass-verordening, zich moeten uitrusten met gecertificeerde e-mail, waarbij tegelijkertijd de geavanceerde digitale handtekening ingezet wordt voor de ondertekening van de documenten m.b.t. het verzekeringscontract.

Het gebruik van de elektronische handtekening zorgt voor heel wat wijzigingen in de verzekeringssector, ook omwille van de onbetwistbare voordelen die het te bieden heeft aan zowel de maatschappijen als aan hun klanten.

Zonder twijfel draait het allemaal om veiligheid, waarbij er door de elektronische handtekening meer garanties geboden worden ten opzichte van de traditionele methodes.

Daar komt nog eens bij dat de documentatie makkelijker beheerd en bewaard kan worden, zonder voorbij te gaan aan het feit dat de tijd voor de ondertekening ingekort wordt waardoor het volledige proces vereenvoudigt.

shutterstock 1211503849
FWU en de elektronische handtekening

Ook wij bij FWU bieden de mogelijkheid om dankzij de digitale handtekening vanop afstand verzekeringsproducten met beleggingscomponent in alle veiligheid te ondertekenen.

Je kan één van onze levensverzekeringen ondertekenen dankzij het RSS-systeem (Remote Sales Solution) zonder dat je daarvoor je consultant persoonlijk hoeft te ontmoeten.

Het is de nieuwe manier van adviesverstrekking vanop afstand waarvoor enkel een internetverbinding en een elektronisch device zoals een computer, tablet of een gewone smartphone vereist is.

Om het contract online te ondertekenen, wordt de klant in real time verbonden met de consultant en via videocall en het delen van het scherm volgt de klant eenvoudige instructies om de digitale handtekening te plaatsen.

Het proces biedt volledige bescherming van de persoonlijke gegevens die gegarandeerd wordt door zeer hoge gecertificeerde veiligheidsnormen.

Samengevat

De elektronische handtekening: 

  • biedt talrijke voordelen

  • wordt gebruikt in verschillende contexten

  • leidt ook in de verzekeringssector tot veranderingen

Goed om weten

De gekwalificeerde elektronische handtekening is die met de hoogste veiligheidsnormen en heeft dezelfde waarde als een manuele handtekening.

Aan de slag